Έκανες το τεστ MBTI, βγήκες INFJ, αλλά κάτι δεν σου κολλάει; To ΜΒΤΙ mistyping, δηλαδή η ταύτιση με διαφορετικό τύπο απ’ αυτόν που έχεις βγει στο τεστ, είναι κάτι που μπορεί να συμβεί . Σε αυτό το άρθρο θα δούμε γιατί συμβαίνει αυτό το μπέρδεμα; Πώς να καταλάβεις τον πραγματικό σου τύπο και πόσο αξία έχει τελικά η σωστή γνώση του τύπου μέσω του MBTI.
Αν δεν γνωρίζεις τι είναι το τεστ MBTI, μπορείς να διαβάσεις αυτό το άρθρο!
Αν δεν έχεις ήδη κάνει το τεστ, μπορείς να το βρεις εδώ!
Λόγοι για MBTI mistyping
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να βγεις διαφορετικός τύπος από αυτόν που πραγματικά είσαι.
Μη ειλικρινής συμπλήρωση τεστ ΜΒΤΙ
Πρώτα απ’ όλα, όταν κάνουμε το τεστ, συχνά δεν απαντάμε με απόλυτη ειλικρίνεια. Όχι επειδή θέλουμε να το “ξεγελάσουμε” το τεστ, αλλά γιατί πολλές φορές ξεγελάμε οι ίδιοι τον εαυτό μας. Δεν έχουμε συνηθίσει στην παρατήρηση της σκέψης μας, των συναισθημάτων μας ή και των πράξεων μας στην καθημερινότητα. Επιπλέον, πολλοί από εμάς δεν έχουμε αναλύσει ποτέ ουσιαστικά τον εαυτό μας σε βάθος. Ζούμε φορώντας κοινωνικές μάσκες, υιοθετώντας ρόλους για να ταιριάξουμε, να ανταπεξέλθουμε ή να γίνουμε αποδεκτοί. Και μέσα σε όλα αυτά, μπερδεύουμε το ποιοι φαινόμαστε με το ποιοι είμαστε. Ωστόσο είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι, το MBTI τεστ δεν προσπαθεί να μετρήσει την κοινωνική μας εικόνα. Χαρτογραφεί τον εσωτερικό, υποσυνείδητο τρόπο αντίληψης μας, σκέψης μας και λήψης αποφάσεών μας. Κι εκεί βρίσκεται το πραγματικό του νόημα και παράλληλα το μπέρδεμα.
Κοινωνικοί παράγοντες
Ένας δεύτερος λόγος για τον οποίο μπορεί να προκύψει λάθος αποτέλεσμα στο τεστ είναι οι κοινωνικοί παράγοντες. Όπως η ανατροφή και το περιβάλλον. Για παράδειγμα, μπορεί να είσαι ένας διαισθητικός τύπος (Ν), με έντονη φαντασία και ροπή προς το daydreaming. Μεγαλώνοντας όμως σε ένα περιβάλλον όπου η φαντασία θεωρούταν “χαμένος χρόνος” ή “απόσπαση από την πραγματικότητα”, μπορεί να έχεις μάθει στην καταπίεση ή άρνηση αυτής της φυσικής σου τάσης. Έτσι, όταν κληθείς να απαντήσεις σε ερωτήσεις όπως “Έχεις φαντασία;” ή “Χάνεσαι συχνά στις σκέψεις σου;”, ίσως απαντήσεις αρνητικά. Όχι επειδή αυτό είναι αλήθεια. Αλλά επειδή η εκπαίδευσή σου σε έχει κάνει να θεωρείς αυτές τις συμπεριφορές ως λάθος ή μη επιθυμητές. Το αποτέλεσμα; Το τεστ σε “διαβάζει” με βάση την προσαρμοσμένη εκδοχή σου, όχι τη φυσική σου προσωπικότητα.
Η ψυχική μας υγεία
Όταν ένας άνθρωπος είναι σε φάση έντονου άγχους, κατάθλιψης ή burnout, δεν λειτουργεί σύμφωνα με τις φυσικές του γνωστικές προτιμήσεις. Αντίθετα, ενεργοποιεί πιο αμυντικούς ή ανώριμους μηχανισμούς για να διαχειριστεί την πραγματικότητα. Κάτι που επηρεάζει και την εξωτερική του συμπεριφορά αλλά και την αυτοαντίληψή του. Για παράδειγμα, ένας εξωστρεφής τύπος που βιώνει έντονη κοινωνική πίεση ή απογοήτευση. Μπορεί να απομονωθεί, να γίνει πιο σκεπτικός και να φανεί προσωρινά εσωστρεφής. Ή ένας τύπος με έντονη διαίσθηση. Μπορεί, υπό στρες, να “κλειδώσει” στον ρεαλισμό και τη ρουτίνα, ώστε να νιώθει έλεγχο και σταθερότητα. Αν λοιπόν κάνεις το τεστ ενώ βιώνεις μια δύσκολη περίοδο, το αποτέλεσμα μπορεί να αντανακλά αυτή τη φάση και όχι τον αυθεντικό σου εαυτό.
Ηλικία και ωρίμανση
Ένας τελευταίος σημαντικός λόγος για το MBTI mistyping έχει να κάνει με την ωρίμανση και την ανάπτυξη των γνωστικών λειτουργιών μας με την πάροδο του χρόνου. Ως νεότεροι, πολλές φορές οι γνωστικές μας λειτουργίες δεν είναι σε πλήρη ανάπτυξη. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι, για παράδειγμα, ένας INFJ έφηβος μπορεί να εκδηλώνει την έντονη εσωτερική διαίσθηση (Ni) και το εξωστρεφές συναίσθημα (Fe). Αλλά η εσωστρεφής λογική (Ti) και η εξωστρεφής αίσθηση (Se) μπορεί να μην είναι τόσο ανεπτυγμένες. Επομένως, μπορεί να δείχνει πιο ακαθόριστος ή να μην ταιριάζει απόλυτα με την περιγραφή του INFJ. Ωστόσο, καθώς μεγαλώνουμε και ωριμάζουμε, και κυρίως αν δουλεύουμε πάνω στην προσωπική μας ανάπτυξη, αναπτύσσουμε και τα 3η και 4η γνωστική λειτουργία του τύπου μας. Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο, π.χ., ένας INFJ μέσης ηλικίας, που έχει ήδη περάσει μέσα από αρκετές εμπειρίες, καλλιεργεί και τις υπόλοιπες πλευρές του τύπου του.
Τύποι που μοιάζουν μεταξύ τους
Ας δούμε τα 5 πιο συχνά mistypes:
1)INFP – INFJ
Και οι δύο τύποι είναι εσωστρεφείς, διαισθητικοί και βαθιά συναισθηματικοί, με έντονη ενσυναίσθηση και ιδεαλισμό. Έτσι συχνά τους μπερδεύεις. Όμως κάτω από την επιφάνεια, λειτουργούν πολύ διαφορετικά. Για τους INFPs οι εσωτερικές τους αξίες και τα συναισθηματικά τους πρότυπα (Fi) είναι ο οδηγός τους. Επίσης πάντα λειτουργούν αυθεντικά αλλά χωρίς ανάγκη για εξωτερική δομή. Αντίθετα, οι INFJs σκέφτονται πιο στρατηγικά, αναζητούν νόημα και κατεύθυνση στο μέλλον (Ni), και εκφράζουν την ενσυναίσθησή τους πιο οργανωμένα και πρακτικά, συχνά μέσα από δράση και πλάνο.
2)ENFP–ENTP
Και οι δύο τύποι είναι εξωστρεφείς, γεμάτοι ενέργεια, ενθουσιασμό και δημιουργικότητα. Συχνά μπερδεύονται μεταξύ τους γιατί μοιάζουν στον τρόπο που σκέφτονται έξω από το κουτί και λατρεύουν τις νέες ιδέες. Η βασική διαφορά όμως είναι η πρόθεση πίσω από τη σκέψη. Οι ENFPs έχουν ως οδηγό τις εσωτερικές τους αξίες (Fi) και έχουν έννοια για το πώς επηρεάζουν συναισθηματικά τους άλλους. Το ενδιαφέρον των ENTPs από την άλλη είναι περισσότερο στη διανοητική πρόκληση, τη συζήτηση και την εξερεύνηση μέσω ανάλυσης (Ti). Έτσι, ενώ εξωτερικά μοιάζουν, εσωτερικά σκέφτονται με διαφορετικό τρόπο.
3)ENFJ–INFJ
Οι δύο αυτοί τύποι έχουν παρόμοια εξωτερική συμπεριφορά, είναι συμπονετικοί, κοινωνικά ευαίσθητοι και πολύ καλοί στο να καταλαβαίνουν τα συναισθήματα των άλλων. Όμως η βασική διαφορά είναι η εσωτερική τους εστίαση. Οδηγός για τους ENFJs είναι το εξωστρεφές συναίσθημα (Fe), με έμφαση στις ανάγκες και τις δυναμικές των άλλων και συχνά αισθάνονται άνετα στο προσκήνιο. Οι INFJs, αντίθετα, σκέφτoνται περισσότερο στρατηγικά και εσωτερικά (Ni), με έμφαση στη βαθύτερη κατανόηση και την ανάλυση. Παρόλο που μπορεί να δείχνουν κοινωνικοί, έχουν έντονη ανάγκη για μοναχικότητα για να ανασυνταχθούν. Αυτή η ανάγκη για απόσυρση είναι συχνά το στοιχείο που προδίδει την εσωστρεφή τους φύση.
4)ISTJ–ISFJ
Είναι και οι δύο ήσυχοι, υπεύθυνοι και πρακτικοί τύποι, με έντονη έμφαση στο καθήκον και την αίσθηση ευθύνης. Η διαφορά είναι ότι οι ISTJs λειτουργούν κυρίως με βάση τη λογική και τους κανόνες (Te). Ενώ οι ISFJs δίνουν περισσότερο βάση στα συναισθήματα των άλλων και προσπαθούν πολύ για τη διατήρηση της συναισθηματικής αρμονία (Fe). Αν κάποιος είναι ISTJ αλλά έχει μεγαλώσει σε περιβάλλον που δίνει έμφαση στην ευγένεια και την προσαρμογή, μπορεί να μπερδευτεί και να νομίζει ότι είναι ISFJ και το αντίστροφο.
5)ESFP–ESTP
Και οι δύο εξωστρεφείς, ενεργητικοί και γεμάτοι ζωή τύποι που ζουν στο “τώρα”. Συχνά υπάρχει μπέρδεμα γιατί και οι δύο αγαπούν την περιπέτεια και την κοινωνικότητα. Όμως οι ESFPs δίνουν βάση στο συναίσθημα (Fi) και συχνά δίνουν μεγαλύτερη σημασία στις προσωπικές αξίες και τις συναισθηματικές εμπειρίες. Οι ESTPs είναι πιο πρακτικοί και ψύχραιμοι (Ti), και κυρίως τους απασχολεί το πώς θα επιλύσουν προβλήματα αποτελεσματικά. Ένας ESFP με πιο «cool» ή ελεγχόμενο στυλ μπορεί εύκολα να περάσει για ESTP.
Για την κατανόηση του πραγματικού σου τύπο MBTI, είναι σημαντικό να εστιάσεις στις γνωστικές σου λειτουργίες. Ώστε να δεις τη διαδικασία που ακολουθεί ο νους σου στη λήψη και επεξεργασία πληροφοριών και τελικώς στη λήψη αποφάσεων. Κάθε τύπος MBTI έχει μια συγκεκριμένη σειρά από λειτουργίες. Οι δυο πρώτες είναι οι πιο αναπτυγμένες στον τύπο μας και οι δυο τελευταίες λιγότερο. Αυτές οι λειτουργίες δεν είναι μόνο το πως λειτουργεί η σκέψη μας ή πως αντιδρούμε, αλλά και το πώς βιώνουμε τον κόσμο γύρω μας. Για παράδειγμα, ένας τύπος με κυρίαρχη λειτουργία τη διαίσθηση (Ni ή Ne) θα βλέπει τον κόσμο ως ένα σύνολο πιθανοτήτων και μελλοντικών προοπτικών. Ενώ κάποιος με κυρίαρχη λειτουργία τη σκέψη (Te ή Ti) θα δίνει βάρος σε αντικειμενικά δεδομένα και λύσεις. Εστιάζοντας στις λειτουργίες που καθοδηγούν τις σκέψεις και τις αντιδράσεις σου, μπορείς να αποκαλύψεις με μεγαλύτερη ακρίβεια ποιος τύπος είναι ο πραγματικός σου.
Συνοψίζοντας
Το MBTI είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο αυτογνωσίας. Δεν πρέπει ωστόσο να το βλέπουμε ως αυστηρή ετικέτα που καθορίζει τον χαρακτήρα μας. Αντιθέτως, το MBTI μας βοηθά στην κατανόηση των φυσικών μας τάσεων και στον τρόπο επεξεργασίας του κόσμο γύρω μας. Δεν έχει σημασία τόσο ο τύπος στον οποίο ανήκουμε, όσο η κατανόηση του εαυτού μας και του τρόπου που λειτουργούμε σε διαφορετικές καταστάσεις.
Η πραγματική αξία του MBTI είναι στη βοήθεια που προσφέρει στην αναγνώριση των δυνατών μας σημείων και των αδυναμιών μας. Έτσι συμβάλλει στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξή μας. Η χρήση του MBTI δεν θα πρέπει να είναι αυτή της “τέλειας κατηγοριοποίησης”. Αλλά να το χρησιμοποιούμε ως εργαλείο βοήθειας στη συνεχιζόμενη ανάπτυξη και αυτοβελτίωση. Μέσω της κατανόησης του τύπου μας, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τους άλλους, να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας και να δημιουργήσουμε ένα πιο ισχυρό προσωπικό και επαγγελματικό μέλλον.